Leżące na południowym krańcu powiatu bocheńskiego Rozdziele w gminie Żegocina doczekało się pięknie wydanej i niezwykle cennej merytorycznie monografii pt. „Badania nad kulturą ludową wsi Rozdziele”. W najbliższą sobotę o godzinie 18.00 w remizie OSP w Rozdzielu odbędzie się promocja książki.
Swoją rodzinną miejscowość w 1946 roku opisał w obszernej pracy magisterskiej Czesław Blajda. Była ona zwieńczeniem jego studiów geograficznych i etnograficznych na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Staraniem rodziny nieżyjącego już od wielu lat autora, a także za sprawą Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej im. Czesława Blajdy, Urzędu Gminy Żegocina oraz pochodzącego z Rozdziela ks. Tomasza Szewczyka, praca ta w formie bogato ilustrowanej książki ukazała się nakładem lokalnego wydawnictwa Wydawnictwa Regis.
Pracę poświęconą Rozdzielu Czesław Blajda pisał pod kierunkiem prof. Kazimierza Dobrowolskiego, który w swojej recenzji nie szczędził pochwał pod adresem swojego magistranta. Podkreślił w niej, że opracowanie jest rezultatem wieloletnich, systematycznych badań terenowych, a autor zebrał obfite i cenne materiały, odnoszące się do wszystkich dziedzin kultury ludowej.
Zauważył, że najcenniejsze są ustępy poświęcone kulturze gospodarczej i społecznej. Stwierdził wreszcie, że praca stanowi jedno z najcenniejszych opracowań etnograficznych w naszej literaturze dotyczących jednej wsi.
Równie pochlebna jest recenzja prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego Tomasza Gąsowskiego, która powstała kilkadziesiąt lat później – w 2005 roku (10 lat po śmierci Czesława Blajdy). Profesor Gąsowski syntetycznie przedstawił też treść monografii:
Pracę otwiera charakterystyka położenia geograficznego i stosunków administracyjnych oraz krótka historia wsi wraz z opisem jej zabudowy i układu gruntów. Następnie autor obszernie omawia sposoby gospodarowania mieszkańców (uprawa roli, hodowla, eksploatacja lasu, pszczelarstwo i inne, jak też rodzaje wykonywanego we wsi rzemiosła, a także zwyczaje towarzyszące wymianie handlowej), a następnie przedstawia sposoby wytwarzania żywności oraz inne czynności gospodarskie i domowe.
Dalsze rozdziały omawiają funkcjonowanie ludności Rozdziela zarówno w kręgu rodzinnym, domowym jak i gromadzkim. Wreszcie w ostatniej części charakteryzuje jej życie duchowe, a więc formy religijności, ale i przejawy wierzeń magicznych. Dalej stara się odtworzyć horyzonty wiedzy o świecie i przyrodzie, analizuje sposoby spędzania wolnego czasu, najczęstsze zabawy i rozrywki.
Warto wspomnieć, że zaczątkiem wydanej właśnie monografii Czesława Blajdy była praca gimnazjalna o Rozdzielu, za którą autor na przedwojennym konkursie w Krakowie otrzymał zaszczytne pierwsze miejsce. Pisał w niej wówczas, że Rozdziele należy do najpiękniejszych wsi w powiecie bocheńskim: Piękno naszej wioski polega nie tylko na pięknych widoczkach, lecz także tkwi ono w mrocznych lasach, zielonych gajach oraz głębokich dolinach poprzerzynanych górskimi strumieniami. (…) Tu tak piękna i bogata przyroda, z którą miałem kontakt od dziecka, rozbudziła we mnie miłość do wioski rodzinnej i jej mieszkańców. (…) Zrozumiałem, że lud i jego zwyczaje, to wiecznie bijące źródło, niewyczerpana krynica, z której należy czerpać nieustannie”.
Dodajmy jeszcze, że uzupełnieniem podzielonego na dwanaście rozdziałów tekstu Czesława Blajdy jest kilkudziesięciostronicowy aneks poświęcony historii Rozdziela, opracowany przez ks. Tomasza Szewczyka.
Dodaj komentarz
