W wieku XVIII w Brzesku społeczność żydowska liczyła blisko 200 osób. Pod koniec XIX wieku było to już niemal 3000 osób, czyli blisko 70 % mieszkańców. Większość zajmowała się kupiectwem, ale uprawiali też inne zawody, jak: garbarstwo, krawiectwo, szewstwo, piekarstwo, kowalstwo, garncarstwo, kuśnierstwo, czapnictwo czy mleczarstwo. Byli mosiężnikami, kożusznikami, właścicielami kamienic i szynkarzami. Z powodu holokaustu niewielu Żydów przeżyło wojnę, a większość tych, którzy przeżyli, wyjechała z Polski. Poszukiwaniu tego, co pozostało w mieście po wyznawcach judaizmu poświęcony jest konkurs fotograficzny „Okruchy pamięci – ślady społeczności żydowskiej w Brzesku”. Ogłosiły go Stowarzyszenie „Pamięć i dialog. Wspólna historia” oraz Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Brzesku.
Uczestnicy konkursu powinni przesyłać fotografie, pokazujące materialne ślady obecności społeczności żydowskiej w Brzesku. Organizatorzy pozostawiają pole dla kreatywności i nie ograniczają tematyki fotografii. – Dlatego można zgłaszać zdjęcia przedstawiające nowy cmentarz żydowski przy ul. Czarnowiejskiej, ślady po starym cmentarzu przy ul. Głowackiego. Ale można także np. fotografować budynki, w których mieszkali Żydzi, czy znajdowały się w nich żydowskie organizacje – tłumaczy Daniel Nalepka, pomysłodawca konkursu.
Żeby wyrównać szanse uczestników osobno oceniane będą zdjęcia uczniów szkół ponadpodstawowych i te wykonane przez osoby dorosłe. W konkursie nie mogą brać udziału osoby, które zajmują się fotografią zawodowo. Zdjęcia można przesyłać do końca lipca, a rozstrzygnięcie zaplanowano w połowie sierpnia. – Mam nadzieję, że zgłoszą się szczególnie pasjonaci czy to fotografii, czy lokalnej historii, a ich oryginalne spojrzenie pozwoli na pokazanie kolejnego wymiaru bogatej historii brzeskich Żydów –tłumaczy Anna Brzyska, prezes Stowarzyszenia „Pamięć i dialog. Wspólna historia.”
Dla autorów dwóch najlepszych prac, zarówno w katergori uczniów szkół, jak i osób dorosłych przewidziano nagrody finansowe w kwocie 500 zł. Ponadto najlepiej ocenione zdjęcia zostaną także pokazane na pokonkursowej wystawie. – Otwarcie ekspozycji w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Brzesku zaplanowano 10 września, podczas obchodów 80. rocznicy likwidacji getta w Brzesku – zapowiada dyrektor Biblioteki Karina Legutek.
Będziemy oceniać to, na ile poszczególne zdjęcia będą zgodne z naszym tematem, pomysł na ujęcie czy estetykę. Ważne będzie też wrażenie, które fotografie zrobią na członkach komisji konkursowej – wyjaśnia fotoreporter Krzysztof Wasyłek, jedna z osób, które będą oceniały nadesłane prace.
Do konkuru można zgłosić maksymalnie 3 fotografie, które w formie elektronicznej należy przesłać na adres: dorosli@bibliotekabrzesko.pl do końca lipca wraz z formularzem zgłoszeniowym dostępnym na stronie z regulaminem pod adresem: https://brzesko-briegel.pl/2022/03/05/oglaszamy-konkurs-fotograficzny/
Jak napisała Iwona Zawidzka w Krótkiej historii brzeskich Żydów: „życie społeczności żydowskiej przebiegało jakby na dwóch płaszczyznach. Jedna z nich była włączona w nurt życia wszystkich mieszkańców miasta. Druga natomiast wymykała się obserwacjom i poznaniu katolickich współmieszkańców. Dotyczyła ona wewnętrznego życia gminy żydowskiej, a w szczególności spraw religijnych, organizacyjnych i rodzinnych”. Może ogłoszony konkurs pomoże w przybliżeniu choć części życia tej społeczności, zamieszkującej Brzesko przez kilkaset lat.
Marek Kołdras
