Powód pierwszy
Obowiązujący od 2003 roku herb Bochni nie oddaje bogatej historii naszego solnego grodu, jednego
z najstarszych miast w Galicji, a nawet Rzeczypospolitej. Został ogołocony z pięknego orła, korony, mieczy. Spadła jego ranga. Stał się czymś co bardziej przypomina znak towarowym, czy logotyp.
Powód drugi
Jest zbyt podobny do herbu Wieliczki. Saliny w Bochni i Wieliczce przez wieki były źródłem znacznych dochodów do skarbu Rzeczypospolitej. Jednak historia obu miast jest różna, co widać po obecnych tendencjach i braku współpracy pomiędzy nimi. Tym bardziej powinniśmy położyć akcenty na samodzielną historię naszego miasta i jej zasługi dla państwa. Wyrazem tego będzie powrót do starego obowiązującego przez wiele lat herbu.
Powód trzeci
Stary herb znajduje się nadal nad głównym wejściem do Urzędu Miasta. Mało tego powyżej niego znajduje się inna wersja herbu ze skrzyżowanymi narzędziami górniczymi. Co ciekawe nie ma na budynku Urzędu Miasta w Bochni obowiązującego herbu. Powrót do starego herbu nie będzie się wiązać z inwestycjami w tej dziedzinie. Poprzedni herb znajduje się również na starym kasynie oficerskim czyli budynku obecnego banku na ul. Kazimierza Wielkiego. Jest również w innych miejscach Bochni. Świadomie nie opisuję gdzie aby uruchomić pasję poszukiwawczą.
Powód czwarty
Powrót do historycznego herbu przyniesie wzrost prestiżu Bochni jako Królewsko-Górniczego Miasta, co jakże dumnie podkreśla się podczas wielu uroczystości, przemówień. 27 lutego 2018 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wraz z żoną wziął udział w uroczystości 765. rocznicy lokacji Bochni. Główna uroczystość odbyła się w kopalni soli. W Komorze Ważyn Prezydent Andrzej Duda odebrał tytuł Honorowego Obywatela Królewsko-Górniczego Miasta Bochni. Podczas przemówienia zarówno Prezydent jak również Burmistrz często używali zwrotu „Bochnia Królewsko-Górnicze Miasto”.
Powód piąty
RM w Bochni nadaje prestiżowy tytuł Honorowego Ambasadora Królewsko-Górniczego Miasta Bochna. Czy zwrot „Królewsko-Górnicze Miasto Bochnia” pasuje bardziej do herbu z orłem w koronie i mieczami, czy do 3 narzędzi górniczych. Odpowiedź narzuca się sama.
Powód szósty
W wielowiekowej bazylice mniejszej pod wezwaniem św. Mikołaj Biskupa znajduje się herb Bochni. Oczywiście wersja z orłem w koronie.
Powód siódmy
Podczas zmiany herbu na obecnie obowiązujący uzyskano opinie heraldyczne m.in. dr. hab. Zenona Piecha z UJ w Krakowie, który powoływał się na najstarszą pieczęć miasta z insygniami górniczymi. Pogląd ten, tj. powrót do najstarszych herbów, pieczęci, nie jest dominujący w heraldyce. W przeciwnym razie obwiązującym godłem Polski powinien być herb pierwszych Piastów (najstarszy wizerunek orła jako znaku polskiego widnieje na okolicznościowym denarze Bolesława Chrobrego z ok. 1000 r.)
Powód ósmy
Przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji funkcjonuje Komisja Heraldyczna, która opiniuje wnioski samorządów. W obowiązujących wytycznych są zawarte dwa kryteria, które lokalne władze powinny wziąć pod uwagę podczas opracowywania nowego herbu tj.: merytoryczne oraz historyczne, odwołujące się do czasów świetności danej miejscowości. Wydaje się, że kryterium historyczne nie zostało odpowiednio docenione.
Powód dziewiąty
W statucie Stowarzyszenia Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej (popularnie Bochniacy) znajduje się zapis: Godłem Stowarzyszenia jest herb miasta Bochni tj. piastowski orzeł z mitrą książęcą na głowie oraz mieczem i berłem w szponach, na piersi orła tarcza z narzędziami górniczymi. Obowiązujący herbem Bocheńskiego Klubu Sportowego również stary herb naszego grodu.
Powód dziesiąty
Czy obchodząc 100-lecie odzyskania Niepodległości przez Polskę nie warto wrócić do herbu znajdującego się na Tarczy Legionów, stanowiącej ofiarę naszych przodków dla rodzin poległych i inwalidów, którzy walczyli i oddawali życie i zdrowie w walce o to, abyśmy żyli w Wolnej i Niepodległej Polsce.
Herbator
18 sierpnia 2018 godzina 14:38
Ad 1 — Historia Bochni jest dużo starsza niż okres galicyjski. Skoro więc mowa o Bochni jako jednym z „najstarszych” miast to nie mówmy o Galicji, ale o Małopolsce. Wizerunek herbu z orłem to spuścizna XVIII wieku i okresu zaborów. Ranga godła herbowego z XIV wieku nie jest w niczym niższa od wizerunki XIX wiecznego. Ma natomiast rangę zabytku kultury — klasy 0 (pomnik historii).
Ad 2 — W heraldyce symbole różnicowane są formą i kolorystyką ich przedstawienia, a także barwą pola. Wierność lokalnej tradycji historycznej to nie kwestia powrotu do ostatnich 200 lat.
Ad 3 — „Stary” herb znad wejścia do urzędu to wzór z XIX w. — nie jest zatem najstarszym wizerunkiem herbu. Odtworzenia XIX wieczne nie stanowią właściwego wyznacznika dla właściwego wzoru heraldycznego miasta o tradycji 750 lat.
Ad 4 — Prestiż miasta Królewsko-Górniczego Miasta wyznacza jego prawie 800 letnia tradycja i średniowieczne symbole, a nie powrót do „historycznego” herbu z XIX wieku.
Ad 5 — Tytuł „Królewsko-Górnicze Miasto Bochnia” dotyczy miasta jako tzw. „królewszczyzny”, której status oddawany jest w heraldyce np. barwą czerwoną pola.
Ad 6 — Bazylika św. Mikołaja jest może i „wielowiekowa”, ale już wizerunek herbu z neogotyckiego wystroju kaplicy św. Kingi (autorstwa Jana Matejki) pochodzi z XIX wieku. Orzeł na nim nie ma korony.
Ad 7 — Zasada wywodzenia herbów na podstawie najstarszych źródeł heraldycznych jest w heraldyce zasadą nadrzędną. Godło Polski, jako symbol tożsamościowy wywodzi się z wizerunku, który powstał w drodze tzw. „heraldyzacji” znaku orła. Na denarze Chrobrego nie ma jeszcze herbu państwa, jest tzw. znak przedheraldyczny (nb. raczej paw — symbol chrześcijańskiego władcy niż orzeł piastowskiej dynastii). Natomiast na pieczęci Przemysła II jest już znak w pełni heraldyczny — herb Królestwa Polskiego „Orzeł Biały” — koronowany orzeł w tarczy. Właściwym więc źródłem heraldycznym symboli Bochni jest najstarszy heraldyczny wizerunek z pieczęci miejskiej z 1364 r.
Ad 8 — Zasady wyznaczone przez Komisję Heraldyczną (oparcie wzorów na najstarszych źródłach i sięganie do lokalnej tradycji historycznej) należy stosować spójnie, a nie wybiórczo. Świetność Bochni to nie okres XIX wieku, lecz spuścizna ponad 7 wieków. Kryterium sięgnięcia do historycznych korzeni zostało spełnione.
Ad 9 — Stowarzyszenie Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej może mieć znak (godło) jakie sobie dowolnie ustali. Jednak znak stowarzyszenia nie jest wytyczną dla kreowania herbu miejskiego. Natomiast korzystanie z herbu miasta przez podmioty trzecie wymaga zgody Burmistrza (Uchwała Nr XXXVII/386/13 Rady Miasta Bochnia
z dnia 30 grudnia 2013 r.).
Ad 10 — Herb Bochni ma historię wiele dłuższą niż okres „legionowy”, czego dowodem są wizerunki średniowiecznych pieczęci umieszczone także na Tarczy Legionów. Nasi przodkowie przelewali krew, aby przywrócić Narodowi jego własne państwo i wielowiekowe symbole — w tym także pierwotne herby miejskie, niszczone lub podmieniane przez zaborców.
PS. Dobre intencje należy weryfikować kompetencjami.
Mieszkaniec
19 sierpnia 2018 godzina 13:24
Trudno podważyć przedstawione argumenty. Widać, że interlokutor ma odpowiednie kompetencje… . Jednak proszę pamiętać, że nikt nie chce wprowadzić nowego herbu miasta tylko jest koncepcja aby powrócić do wcześniej używanego, który obowiązywał przez wiele lat. Gdzie wtedy były argumenty przedstawione przez Herbator-a? Dlaczego nie wygrały z wersją z orłem w koronie i narzędziami górniczymi na piersi? Czy może był to okres „błędów i wypaczeń”?
Małgorzata Więcek-Cebula
19 sierpnia 2018 godzina 14:15
Kompetencji na pewno nie brakuje autorowi tego opracowania – historykowi z wykształcenia, a przede wszystkim wielkiemu pasjonatowi historii, szczególnie tej lokalnej. Poddał pod dyskusję temat, który od dawna leżał mu na sercu. Sprowokował do dyskusji.