W sali klubu bocheńskiej biblioteki odbyła się sesja historyczna dotycząca operacji limanowsko-łapanowskiej i działań militarnych w 1914 roku na terenie Bocheńszczyzny. Podczas spotkania otwarto też wystawę fotografii Mirosława Mroczka „Bramy do wieczności”.
Na terenie powiatu bocheńskiego znajdują się cmentarze wojenne z 1914 r. przypominające o działaniach wojennych, które miały miejsce na początku I wojny światowej. Szczególnie ich zagęszczenie obserwujemy w południowej części Bocheńszczyzny.
W literaturze oraz publikacjach popularno-naukowych króluje pogląd, że zatrzymanie rosyjskiej ofensywy w 1914 r. miało miejsce w bitwie pod Limanową w grudniu 1914 r i to właśnie ta bitwa przyniosło korzystne dla państw centralnych rozstrzygnięcie.
Czy rzeczywiście tak było? Niektórzy historycy analizując zachowane wspomnienia, układ, ilość oraz wielkość cmentarzy wojennych oraz materiały źródłowe postawili hipotezę twierdzącą, że zatrzymanie rosyjskiej ofensywy miało miejsce nie tylko pod Limanową ale również na froncie ciągnącym się przez południową część naszego powiatu: Rajbrot, Łąktę Górną, Łąktę Dolną, Leszczynę, Sobolów, Wole Nieszkowską, Gierczyce, Nieprześnię.
Rozegrały się tu bardzo krwawe walki, zginęło parę tysięcy żołnierzy obu stron, niektóre miejscowości i wzgórza przechodziły z rąk do rąk. Jak przebiegały te zmagania, które ostatecznie przyniosły nam niepodległość, na ile walki na Bocheńszczyźnie zaważyły na losach wojny, na te i inne pytana starali się odpowiedzieć prelegenci podczas sesji.
Sesję w bibliotece rozpoczął wykład Tomasza Woźnego „Dlaczego nie „Bitwa pod Bochnią”? Gdzie rozegrała się i gdzie się rozstrzygnęła bitwa pod Limanową i Łapanowem?”. Prelegent, z wykształcenia prawnik, od dłuższego czasu zajmuje się historią działań wojennych w Galicji w latach 1914 – 1915, jest autorem szeregu artykułów, często opartych na wynikach archiwalnych kwerend w Archiwum Wojennym w Wiedniu. Uczestnikiem krajowych i międzynarodowych konferencji poświęconych I wojnie światowej oraz członkiem Stowarzyszenia Aktywnej Ochrony Cmentarzy z I Wojny Światowej „Crux Galiciae„. Podczas spotkania szczegółowo omówił przebieg walk i rozłożenia sił walczących stron na Bocheńszczynie i w Galicji zachodniej w 1914 r.
Krzysztof Śmigielski opowiedział z kolei o powstawaniu nekropolii. Prelegent ukończył studia historyczne i studia doktoranckie na historii w 2018 r. na Uniwersytecie Pedagogicznym. W latach 2009 – 2015 r. współpracował z Małopolskim Urzędem Wojewódzkim w projekcie: Inwentaryzacja cmentarzy, kwater i grobów wojennych na terenie woj. Małopolskiego, był koordynatorem tego projektu ze strony Studenckiego Koła Naukowego Historyków UP. Od 2017 r. pracuje nad projektem: „Hinterland, cmentarze wojenne z lat 1914 – 1918 w zachodniej części CK I Korpusu w Zachodniej części Galicji, Śląsku Cieszyńskim, Śląsku morawskim i północno – zachodnich Morawach„ i doktoratem na ten temat.
„Okręg cmentarny IX Bochnia – analiza porównawcza” była tematem prelekcji Mirosława Mroczka, autora wystawy fotografii, absolwenta historii na Uniwersytecie Jagiellońskim, pasjonata historii i kolekcjonera. Autora albumu fotograficznego „BOCHNIA”.
Fotografa, który z aparatem fotograficznym odwiedził wszystkie cmentarze z okresu I wojny światowej na Bocheńszczyźnie i w poprzednich jej granicach.
„Gawęda przewodnicka o cmentarzach z I wojny światowej” Romana Frodymy zakończyła wykładową część wieczoru. Roman Frodyma, autor trzytomowego przewodnika „Galicyjskie Cmentarze Wojenne„, jest historykiem i przewodnikiem beskidzki, twórcą wielu publikacji o zachodnio-galicyjskich cmentarzach wojennych z lat 1914-1918. Dzięki jego badaniom została zgromadzona wielka dokumentacja o cmentarzach wojennych z czasów I wojny światowej na terenie Polski południowej.
Otwarcie wystawy „Bramy do wieczności” Mirosława Mroczka, prezentującej wybrane nekropolie z okresu I wojny światowej znajdujące się na terenie powiatu bocheńskiego, zakończyło sesję. Autora zdjęć od wielu lat pasjonuje fotografowanie a obiektem jego zainteresowań jest między innymi Bochnia, które była tematem poprzedniej jego wystawy, oraz miejsca świadczące o naszej historii – prezentowane na obecnej wystawie.
Warto dodać, że w sesji wzięli udział umundurowani przedstawiciele Grupy Rekonstrukcji Historycznej „GORLICE 1915” z artefaktami z czasów Wielkiej Wojny, które wzbudziły duże zainteresowanie uczestników, oraz umundurowani przedstawiciele bocheńskiej grupy rekonstrukcyjnej. Wystawa będzie prezentowana do lutego przyszłego roku.
